Tuesday, August 14, 2007

Mahni inthahna rapthlak

Pastor Dr. P.L. BIAKCHHAWNA
Diretor, Health Minitries & Publishing Department
Mizo Conference of Seventh-day Adventists
Seventh-day tlang, Aizawl – 796 009, Mizoram, INDIA
Tel. No. : 91-0389-2344126 (Residence), 91-0389-2344993 (Office)
Cell : 09436143606

E-mail : pautu_b@rediffmail.com


Pathian chu hmangaihna a ni a. Tualthah, mite nunna lak a phal lo. Ex. 20: 13-ah “Tual I that tur a ni lo” a ti a. “Tualthat chatuan nunna pai reng reng an awm lo” tih ziak a ni bawk. 1 Joh. 3: 15. Tualthah dan chi hrang hrang a awm . Silaia mi kahhlum te, chemte a vihhlum te, vuakhlum te, tura hrai hlumte leh a dangte pawh. Tin, mi nunna thah mai bakah mahni inthat pawh tualthat tho an ni, chhandam an nih a rinawm lo hle a ni. Mahni inkap hlumte , mahni invithlum te, mahni inawkhlum te leh tura mahni inhrai hlumte pawh tualthat an ni vek a ni.

Piangthar mahni inthat hi chhandam an ni ang em? Hei hi I rilru in chang mai la. Mizo Kristiante zingah piangthar Kristian tha tak leh kohhran tan pawha mi tangkai tak tak, mahse mahni inthat kan lo tam hle mai dawn a lo ni. Lo ngaihtuah chiang ve mah teh

Doctor thiamte sawi danin,VAIHLO (Tobacco)-an hian tur (POISON) chi hrang hrang (Chemical Compound) sang thum chuang zet a awm a. Chung zingah chuan thihpui tham tur hlauhawm tak takte 34 lai a awm a ni. Chung tur hlauhawm zual 34 zet zingah chuan mihring tan a hlauhawm leh zual bik an awm a. Nicotine, Tar, Furfarol leh Benzopyrene, te hi an ni. Hengte hian Cancer natna leh bawrhsawmna tinreng a thlen thin.

VAIHLO ZUK LEH HMUAN HI MAHNI INTHAHNA A NI.

Vaihlo-a tur awm chi khat Nicotine phei chu a chak em em a, farkhat lek pawh Sazu kaah far luhtir la, Sazu chu a mel awrh awrh anga a thi mai ang. Tin, zikhlum hnah hi Vaihlo turah chaih la, I Sazupui khawi kha eitir teh, reilote-ah thinlianin a thi mai ang. Vaihlo ( Tobacco) ah hian Cancer thlen thei Carcinogen a awm avangin mei zu mi leh hmuam mi te hi a ti ve ngai lo te aiin cancer an vei nasa zawk hle a ni.
India rama mithiam hmingthang Dr. PB Baruch chaun, “Chuap cancer ka zai tawhte zingah za zelah 98% te chu, meizuk vang a ni,”a ti . Tin vaihlo zuk leh hmuam chingte hian , hrawk leh ka , rilphir, phing , pumpui, zundawt leh kalah te cancer an vei nasa bik tih chiang taka finfiah a ni,” a ti.

Tin, Dr. Allan Maggie chuan, “Mi 17 chuap cancer zingah 16 zel te chu meizuk leh sahdah, khaini hmuam vang liau liau a ni,” a ti bawk. Tin, lung lam specialist Dr. Paul Harvey pawhin lung na mi 8 zela mi 7 te chu an “Meizuk leh hmuam vang a ni,” tiin a puang bawk.

American cancer Society-a statistical Research hotu ber C. Cuyler Hammond-a chuan mei zu ngailo mite aiin mei zu mi te hian chuap cancer a let 60 in an vei nasa a ti. National Temperence Society of India –a Director Pu Baird-a chuan, “Heng vaihlo zul leh hmuam chite hian hrawk leh ka chhung (oral) cancer a thlen nasa a ni,” a ti bawk. — Poona Herald, January 23, 1973

KUHVA KHAWR

Kuhva khawr pawh hi ruih theih thil ve tho a ni . Boston University Medical Centre USA chuan ngun taka an zir hnuah kuhva khawrin cancer a thlen natsatzia an hmu chhuak a. Kuhva rahah hian tur chi hrang tam tak an hmu chhuak a . Chungte chuan taksaah chhiatna chi hrang hrang an thlen thei a. Chung zinga a langsar zual pali te chu :-

(1) Arecoline, (2) Arecaidine, (3) Guvacine,
(4) Guvacoline te an ni a. Cancer thlentu Carcinogen an ni.

Bombay cancer research centre-a Bilogy Department Head Dr. Kamal Ronadive chuan kuhva leh sahdah (Tobacco) hian cancer a thlen nasa tih hi a dik chiang hle a. Panhnah aimahin kuhva rah-ah hian cancer thlentu carcinogen a tam zawak nghe nghe a ti.


Heng mi thiamte thil hmuh chhuah leh sawi a tangte hian, vaihlo zuk leh, sahdah, khaini, tuibur hmuam leh kuhva khawr ei hi, kan taksa tichhe tu lehnunna ti tawitu, mahni inthahna rapthlak tak a ni tih a chiang hle. Kan Pathian thu chuan , 1 Kor.6:19.20-ah “Anih leh in taksa chu in chhunga awm…….Thlarau Thianghlim In a ni tih in hrelo em ni le? Mahni ta pawh in ni lova,mana lei in ni tawh a sin, chuvangin in taksaah chuan Pathian chawimawi rawh u,”a ti a.Tin, 1 Kor. 3:16,17. “Pathian In in nih leh Pathian thlarau nangmahniah a awm reng tih inhre loem ni? Tupawhin Pathian in chu a tihkhawloh chuan, chumi chu Pathian in a ti khaw lovang; Pathian in chu a thianghlim si a, chu in chu nangmahni in ni e,: tiin min hrilh bawk.

Heng meizuk leh hmuam leh kuhva khawrte hi luna, chhulna , zungkawng thalo, helhhawlh, mitfiahlo, thisensang etc. thlentu te an nih bakah- chuap leh pumpui leh thin cancer thlentu te an nih avangin kan taksa Pathian thlarau thianghlim chenna in Temple ti bawhhlawh tu an ni. “Chaw ni silovah engvangin nge tangka in sen? Puar leh fanna nisilovah engvangin nge in tha iin sen ? Ka thu ngun takin ngaithla ula, thil tha chu ei rawh u,” tiin Lalpan min hrilh. Isai. 55: 2 Meizial, sahdah, khaini leh kuhva te lei nana kan sum leh tha sen pawh in sual lian tak a ni.

Heng zawng zawng ai pawha meizuk leh hmuamin a khawih pawi zawk chu thluak a khawihchhiatna hi an ni. Thufing 4: 23-ah “ Thildang ber aiin I thinlung veng tha rawh nunna lo chhuahna a ni si a,” tiin a sawi a. Kan thinlung leh ngaihtuahna hmupui ber mai chu kan thluakah hian a awm tlat mai a. Pathianin mihringte min rawn biakpawhna ber pawh kan thinlung chungril ber kan chal zawna kan thluakah hian a ni a. Hei hi thlarau thianghlima piantharna kan dawnna hmunpui ber pawh a ni. Meizuk leh hmuam ruih theih thil te hian thluak an tichhe nasa em em a, rilru dingtak neihna leh mahniin thunun theihna ( self control centre) hmunpui an tichhia a, a lo chhiat nasat chuan Pathian nena inpawlna thuk tak neih a harsain, insum theihna te a lo tlahniam a, suala tluk a awl em em a ni.

Kan kut ke te leh taksa peng dangte chu a lo chhia a ni thei e, kan thluak a that tlat chuan piangthar chhandam kan la ni thei tho. Kan thluak ber a that tawh loh erawh chuan piangthar a harsain chatuan nun neih a harsa. Chuvangin thil dang ber aiin kan thluak (thinlung) kan venthat a pawimawh a ni. Heng ruihtheih thil, zuk leh hmuam te hi thluak ti chhetu, kan taksa leh thlarau hlema an ni a, a hun hmaa thlanmuala min hnukliamtu, mihring nunna suattu leh, mahni inthahna rapthak ber pakhat a ni. Zu leh drugs leh Aids natna leh indona thite aipawhin nitin meizuk avanga thite hi a letin an tam zawk daih a ni.

Unau duh tak, Isuan Ama nunna leh thisen sengin min tlan a. Kan taksa hi inthawina nung leh thianghlim Pathian lawm tlak ni turin i hlan thianghlim ang u. “Pathian bawlhhlawh turin min ko si lova, thianghlimah min ko zawk a ni. Chuvangin a pawisa lotu chuan mihring pawisalo a ni lova, Pathian A thlarau thianghlim pe thintu che chu pawisalo a ni zawk. I Thess. 4:7,8.

Kristiante tan chuan sima bansan vat chi a ni. Sim turin hun dang nghak khaw tlai lo la. Ka zu tlem hret hret ang a, ka hmuam dang nghak khaw tlai lo la. Ka zu tlem hret hret ang a, ka hmuam tlem hret hret tichuan ka nghei mai ang ti hek suh. Chutianga zawi zawia sim tumte chu tumahin sim thei record an la awm lo. Chawplehchilhin i hun tiamah paih thut la, sim thut la, ti leh ngai tawh lo turin thu tiam la. Tui in teuh teuh la, thei ei tam la, a zu mi leh hmuam mite bulah awm lo la, nitin insawi zawi la, inbual fai vak zel la, tin, Pathian hnenah hneh tura chakna dil la. Tichuan hnehna i chang ngei ang. Meizuk leh hmuam bawih ata ka zalen ta tiin puang ang che.

Meizuk leh hmuam hi mahni inthahna rapthlak tak a ni si a.

(Zawhna te i neih a, tanpui i ngaih chuan, a chunga address-ah hian min rawn hriattir la, i tan kan in hlan e.
_____________

Courtesy : Zawlbuk [http://www.sinlung.com/Articles/Opinions/621.html]