Friday, December 28, 2007

Ann Na Neta Hia Sanggam?

Ching Mangte

Nikhat ka lawmnu toh ka kimu ua, "Ann na neta hia?" chi’n ka dong hi. Aman leng kipaktak in, nekhinta ahih dan hon gen banah ka concern na thupitak ziaka kipak lua ahihdan nasatakin hongen mawk hi. Ka ngaihtuah na ah bang ziaka ka dotna “Ann na neta hia?” ka chih lel pen bang chidan a ngai a de aw? Diklou sim hiam a dongkha ka hi ding chihna nei in ka om a lem hetkei hi. Ka kihou zomzel ua, himahleh ka om a lem khin kei a aziak ka thei chian ut hi. Meh taangpi leh koimun a hong kipan ahia chihvel thu khotaang ka kihou ua, huchi kom in dena ka kihouna masa uh ahon dawn dan mak sasim ka hih dan ka gen khe khong hi.

A hon gen a, tuma kum 20 malam a amau gam leng ana haksa law mahmah uh ahihdan, nitenga ann nekding neizou gige te bang eng law mahmah sam a ana khosa ngei uh ahihdan hon gen hi. Huaiziaka ka kimuh phet ua ka dotna pen huai hunlai a amau a dia leng ana common mahmah ahihdan hon genin, akimuh phetphet chiang ua 'ann na neta hia?' chia kidong un, a nenailou te kia hilou, a nek ding neilou ana hih uleh anei zawdeuh ten ana hawm/kipia uh ana hisam uh ahihdan hon gen hi. Huaiziaka, hiaibang a kidong thei te bel hon ngaihsak lua leh nelou dawnlou a I om ding laua hon deihsak lawte ahi uh chia kipak lua uhi.

Tuhunin hausa lua in nekgaih zohlouh phialphial nei in khosa ta mahle uh, a hunpaisa ua a haksat lai nite uh a thei gige ua, anntang malkhat manphat dan thei biik uh abang ua, annek chiang bang in hawmthoh leh kipaktak in thelthang sak lou hial in nethei uhi.

Hiaibang tanchin ka zak chiang in thupi kasa a, i dinmun uh ka lungsim ah a hong lang hi. I gam khang khe zou nai hetlou in nektawm zong a kitou delh tam mahmah hilai mah lehang nasatak a kialpi’n hon phaman zel. Nidang a I ngaihtuah khak khollouh bang a, “Ann neta maw/Ann na neta uhia?” chih eilak mahmah ah leng nidang deuh khong a kidot masak a ineih sek uh ana hita mahleh, ngaihtuah luat a le neilou a kidong khawng ina hih ngei uh ka lamen a, himahleh tuhun in ngaihtuah thak leh dotna poimoh lua ahong hithak ding chih kagingta hi.

Huchi hitaleh, a nei zodeuh ten a neilou zawte I ngaihtuah un I nekngaih mahmah uh kisam ding hi. I hinkhiak/khankhiak dek geigei chiang ua kiakniamna omzel ade aw chihna bang a om a, a kal a sa leh gal laka I buaina utoh, tua kialpi hong tung zel chih chu kingaihtuah, kinekngaih, ki-iit tuah leh ei-le-ei ki-thatthat leh poisak bei a khosak tawpsan in, kialpi ziaka I mi isate khat leh nih in hinna ana tankha ding uh chih lauh pen leh awlmoh pen in nei chiat thei le deih huai ka sa hi.

Hiaibang kalah, milian milal leh makai muanhuai lou tampi ilak ah om ihih manin mipi ten le hiaibang a migenthei tagah liangvai te tan theih ding hamphatnate na ngawn duhgoh tuntun a khosa mite naktak in dou in, hih chimit in ilak ah hiaibang zulhzauna leh thulim louhna te delh mang vek ding in pangkhom siam le ka chi mahmah hi. Huaiding in I chindan hoihlou apan in I dinmun leh chindan uh kikhek thei chial le ut huai hi.

Niteng a nekding nei a silh le ten teeng a khosak a nop leh manphat dan ngaihtuah thak ni. Ahi ding mah sa a, Pathian apat a bang tang ihia? Hiai tan a khosa thei a I ompen manpha lua ahihdan phawk in a hon petu tung ah kipak in diktatna mahmah I om na chiat uah hinpih in len tentan thei le bel a haksa leng dou khawm le nop ding hi.

A haksat hun leh nopsak hun om gige a, I haksat hun inleng Pathian kiang ah kik hun thei in nopsak hun inleng a hon pe pa phoklou zenin om keile Pathian in tua I dinmun apat hon dopsang ka lamen hi. Kialpi tung mah leh Pathian toh dou le ahaksa om lou ding hi. Amah phawk kei lebel neksenglouh louh nei lele ip tovang a koih bang lel ding a, zankhat inleng bei thei hi. Huaiziakin, I dinmun thei in kivelthak le ahun lai ahi dia, nekguk leh chet theih na tuamtuam ten sawt a daih louh dan thei in, I mi isate dinmun te theihpih in, i gam khantouh na din sem le I gam niam leh neuchik zaw hichin a om dildel nilouh kei ding hi. Migam changkang te leng haksatna pallou a om tuan kei uh chih thei in, tua I dinmun apat potkhiak sawm in panla chiat ni.

Hundang khat ah Saptuam saina in picnic in ka hoh uhi. Gamlak ahia, mual in a tuam mun niam chik ahi. Sing lian pipi a pou in a hing dipdip ua, a nawl ah inn/hall giahtheihna ding a bawl uh lianpi a om a, huai ah kipolh limna leh program tuamtuam ka nei uhi. Hun patma in ka vakvel ua, singteh keu tampi te lawmten a muh un, ka gam uh a haksat mahmah lai in singkhuah leng leizou lou in singteh tam pipi kaikhom in vaimim bul khong toh ann ka huan uh achi uhi. Huai hunlai in tu dinmun ding angaihtuah phak louh dan uleh na naktak a sep leh thumna tampi nei uh chihdan hon gen ua, ka lung a khoih mahmah. Tu in huai huntoh tehvual louh in Pathian in a domkang a, a an huandan uh, a khotang zalen dan uh, a khosak dan te khong uh ka muh chian ka eng thei mahmah a, ei gam leng a hong pallut hun ding ka ngaklah mahmah hi.

Hiai te tanchin tamlou I gen zual mah bang in, khovel a I damsung ni a tom dan thei in, nuam zawdeuh leh baih lam deuh in khosak sawm in, aniam deuhte iitna toh kidom kang siam in, i gam adia na hoih seem a makai te za thuap dan siam kizil in, tua idinmun uh huntawk lou ahihdan thei siam in tha-le-zung seng angaih huna leng seng peih hidin, anuam ahaksa ah Pathian sam ni. Midang te vualzwl a ompih gige Pa ei a din leng a nai in mansa gige ahi chih thei thak ni.


www.zogam.com

No comments:

Post a Comment