Saturday, December 22, 2007

Dialect Fanatics Holds No Fear For Zou Unity

Hausienmuan Munluo

Tam thuvual UZO in thei hoi ma ma in, a politics kichian tah in peipi hi. UZO in Zomi council a Thangkhal hamzang pawl TPO pen phungkhat a apompen dih mama hi(is right). Mikhenkhat in ginmo na toh nam sung Zou lei kulpi chiim in ngaitua ua, UZO politics man ban lou in dem thei demmo in dem uhi. Tam mite a hinkho masa uh UZO tung a lungkim lou na nei mi hinuam uhi. Zou nampi ham in a khen zou ding hilou hi, asung ami politics a hasia pawl khat in kikhen na tun zaw a, tam kikhenna peipi mi lungneu election a lungkimlou na nei mi insung a kibum ngolte hinuam hi.

Zou sung ah hamli um a tua hamli zang miteng ma UZO a kipawlkhawm uhi. Hinanleh pawlkhat UZO sung a lungkim louna neimite mindang ah kipawl khawm in namtuam dan in mahni kikoi uhi. UZO in TPO Zomi council a alut nam khat lut a apom ahisih a, pawlkhat(Organisation) khat Zomi unity pichin na dia lut in pompia zaw hi. Hampen Identity hilou hi, Muslim gam ah a umna mun zil in aham uh tuam a Muslim hisieng uhi. India gam sung kol namzat zat,MIZO,NAGA etc..etc sung ah ham tampi um hi, ahamzia un tam mi namte chi thei ding hasa mama in kichi thei lou hi. Nampi lunggel a nei zia ua kipumkhat uh hizaw hi. Ham in mi na khen kha nai lou a maban ah zong khen zoulou ding hi. UZO politics, “Nomenclature a inei uh ZOMI maban peipi na ding lunggel nei a panla na hi khin khian hi.Tua ban ah Manipur Gun culture leh Ethono-centric phualpi lai a UZO ki play na khu welcome huai mama in Zou unity a din zau huai lou a UZO is playing really save for the Zou Unity.

Hamkhat nam kichi ngeilou a,namkhat zong hamkhat gua hithei lou hi. Thangkhal hamzang pawl khat ten Tribe recognised adel uh mungei lou ding uhi. A fanatic deu ten apansan uh bel sung a sa minsa chinan uleh Tribe recognised amu masang un Zou te hapi sung ah nivei kikal man ding hi.(Amasa pen Ngambawm hapi sung a singza buang tung a kal chi hiven).Tua sang in suangtum in mubai zaw ding hi. Tribe recognised pen Central Government in apiathei bep ahi in Tribe recognised muna din Agency thum in recomment apia ngai hi.

1. State government:
State government in a recomment thei na din amasa pen in Tribal development office state head office aten recommend ding ua(Thangkhal ham ten tribe recognised adel uh tamna mangthang ahi na lai hi), tua zaw chia secretariat in recommend ding a, tua ban ah state government in cabinet in 2/3 in a pom leh recoment pethei pan ding hi.

2. National commission for schedule tribe:
State government in recoment apia leh National comission for scheduled tribe in entha ding a Scheduledt tribe khat poupou a pan dal na amulou leh recoment ding hi. (ST khat poupou in adal leh hasa na lai hi).

3. Director General Census of India(DGCI):
National comission for scheduled tribe in a recoment leh tam DGCI in tua tribe ngen te cencus sim ding a chin asah leh recoment pe ding hi(2004 in tam census percent henlam dang hi in kathei tulai a ei Zou ten del ding hilei chit nonlou maithei). Population tam mama ngaita hi Gujjar te bang in mulou ua…

Tam atung a agency thum ten a recommend ua Tribal namdang a pat demna/nangna aum lou leh Central Government in Tribe recognised pe pan ding hi.Suangtum delpi lei adaltu um lou ding a Thangkhal ahei bang ahei sang in mubai zaw ding hi.

Ipate khang ah politics leh sakhua zia in kikhen na neu nou nou na um a, tukhang ah aut ut khuang in kiphin nanleh ham leh MIN in nam asiam sih hi. I lungneu man uh ahi. Ham ngolpi ten Zou nampi ade zousih ding ua Zou nampi pumkhat na ah zauhuai pha hetlou uhi. Nikhat ni chiang in ahing kinuale ding ua Zousi in ahing Zou ma ah ahing sawl kia ding hi. Tam dialect leh min buipi ahun naisih. Zomi kipumkhatna a imawpuana ding leh iphattuam na ding uh buaipi ahun hi. Tam khu zoulei damna damdoi hoi mama khat ahi.

Dialect fanatic pawl khat lungkim thei sih nan uleh Zou nam pumkhat na ah zauthawng huai lou hi. Kum bangzat zou ahei tan a uithah vei abah nalai uleh UZO in a politics/policies hethei a zou nam kichian leh zumpi lou aut tin ten te adin Zomi-Kuki-Chin-Mizo sung ah nampi damna ding muthei in uithah subei veve thei uhi. Amau(Dialect fanatic) te maban ZOU hiveve hi. Inn lam ah kipumkhat na in masawn zing hi; United people front leh KNA/KNO United people forum ah 2006 in kipawl khawm ta ua, Zomi-Hmar-Kuki lamkai ten People consultative committee for peace a pangkhawm na suai kaita uhi. Ih inveng nam khat muda na zia a Zomi pumkhat na nelsia thei hinnlou hi. Tam UPF leh KNO in a policies leh politics aheh lou ngal uleh Manipur singtang mite nam a kikhenna aum be ding dei lou ding uhi. UZO ki play na zauhuai lou a Zou nam maban damna ding a step dih la hizaw hi.

Kipumkhat na nangtu in panda vai, Zou sung mi khu Chin-Kuki-Mizo/Zomi sung ah Zou nam hiden ding hi. Ham leh pau, nam min Original ah buai ahun sih, I sung hatna ding a UZO politics peipi in mahni civil society lam pi bawl lei Zou unity hat ding hi. UZO in politics kichian nei a, apeipi dan lampi ginmo huai maithei hi hinanleh atup pen Zou nam damna ding hi zing hi. UZO politics iman ban sih uh ka chi ut hi. Tam bang buaina mun a UZO policies sang a hoizaw policies leh politics nei I um leh inam a din ipia hoi lou ding e…? Zo/Zou pen dei bang azah ahi abuai huai sih,spelling leh original min zong buai huai lou hi. A buaihuai pen koi teng Zou hi ut e..? Koi teng Zou nam adia phatuam ding chi hizaw ta hi.


http://www.huikhisieng.blogspot.com/

No comments:

Post a Comment