by Khai MinthangNidanglai in Zou kho khat ah innkuon khat ana um ua, tanu khat anei ua, amin Mauzuang asa uhi. A pasal in a zi a damtheilou ziehin lungkie in numei dang khat ang helsanta hi. A numei dang pen in zong tanu khat anei a, amin Subingtal ahi hi. A numei dang heel pen tawh sawtlou in ang kiteengta uhi. Mauzuang khu Subingtal sangin a taahzaw a, khuo atheizaw thamtham hi. Subingtal a nau bangbang a bawl in a iitbawl mama hi. Hilezong, innsung khatah a umkhawm ahizieh un a nute uh a kituoh thei sih ua, huntengin Subingtal nu'n Mauzuang a mawmat sawm gige hi. Subingtal tawh a umkhawm chiengun zong Subingtal nu'n a tanu thepsi in a kapsah zel a, Mauzuang a gawh a, ahouse zel a, khatvei tengin ki hasiet bawlin ann zong nelou tui zong dawnlou pou in aum thei zel hi.
Zipi leh Mei Kituohlou: Tuabanga ang gamtat chiengin Mauzuang nu'n zong zada in Subingtal nu tawh ang kituoh thei tasih ua, nitengin ang kibuoi gigeta uhi. Subingtal nu'n zong Mauzuang nu a pasal kungah hehse gige in, Mauzuang nu a hepkhiet sihleh kikhen mai diingin ang genta hi. A pasal in zong Subingtal nu iitbawl in Mauzuang nu paikhiet theina diing lampi ang suita hi.
Nikhat Mauzuang pute (A nu pate)kawm diingin ang kuon ua, Mauzuang pute khuo a tomkhat ang taam zou un a kholang uah ang kileta uhi. Mauzuang te khuo leh a pute khuo khu tuipi khat in ahal ahi hi. Innlang ang zuon ta ua, leitung ang tun tahun Subingtal nu'n Mauzuang nu khu lei tung apat tui sungah a sawnpuata hi. Mauzuang nu zong panpina ngen in a kikou a, Subingtal nu'n koima a panpi sah sih hi. Tuachi'n Mauzuang nu zong tui a kie in, Ngami asuohta hi.
Tunnu Umlou in Mauzuang Genthei: Tuazou apat in Subingtal nu'n Mauzuang khu innsungah ha gawt pi'n ang gawtta hi. Ann akham in ape sih a, tui zong a gilva in adawn sah sih hi. Bawlsietna chinteng in a bawlsie a, Mauzuang shi theitheina diingin bangma kichingtah in ape nawnsih a, a tanu Subingtal khu hoitah in a duot mama hi. Tambanga Mauzuang ang gawtbawl chiengin Mauzuang tha leh zungte hing kiemkiem in, a gawngtaam gawpta hi. A kibawlsiet nate a ngaisut chiengin katam lou in, "Ka nu tawh umkhawm hileng tambang in genthei lou ma diing hiveng maw" chi'n a innkuonpite theilou kaal in akap zel hi. Mauzuang in a iit mama anu tellou in simleitung ang zangta hi. Niteng in atha zawngkhal suhsuh in, lungleeng leh gilkiel sengin atha azung ang keta mama a, Subingtal ahileh thuong thetthut in ameel zong a hoisih hi.
Tunnu Tawh Kipawlna: Mauzuang zong sun chiengin agil akiel thei mama a, a lung aleen seng ziehin a nu kisawn khietna luipi langah ava hawta hi. A nu kisawnkhietna tuili gei ah lungjuong leh hasetah in anu ang han a, a kapkap maita hi. Tomkhat zou in tui sung apat in Mauzuang nu ang pusuohta a, Mauzuang hituite siahul pieh in a nawi anesah hi. A nu'n a anglum ah Mauzuang noptah leh khophawhlou in iimusah in, Mauzuang zong tomkhat sung a gentheina leh a kibawlsietna te manghil in anu anglum ah nuomtah in ang imusuh paita hi. Simleitung ah gentheina leh hamsatna tampi um nanleh nu leh pate anglum itun chienga hamuondan a lamdang hi. Mauzuang ang khahlaw chiengin anu'n zong hunsawtpi kigop leh Mauzuang inn atun chienga kibawlsiet diingdan thei in Mauzuang kungah, "Tu'n innlang ah peita'n len, hing haw zelzel zaw in. Inn tungha lechin Subingtal nu'n hing dawm sih va" chi'n Mauzuang a nuasawl kiata hi.
Inn ang tunin Subingtal nu'n Mauzuang bawlsiet thei bang pen in ana bawlse zel a, ann leh tui zong a khamkhop pelou in gawt theina zousie'n agot gige hi. Hilezong Mauzuang in anu tawh kimukhawmna hun ang neithei uapat achi alu hing damin ameel ang hoi deudeu a, achi asa hing nousuoh in a khosung ua naupang meelhoitah ang suohta hi.
Subingtal nu zong lungkham in Mauzuang bang zieha tua banga meelhoi thei leh chi leh sa hoi ahiei chi ang suikhiet sawmta hi. Nikhat vaipawt khem kinei in Mauzuang umdan ang dap-etta hi. Vaihamsang pawl in Mauzuang zong a nu kunga haw diingin ang peita a, Subingtal nu'n zong a dapzuita hi. Mauzuang leh a nu luipieu a noptah leh khophawhlou a kipawl khawm ua, ki apmai in lungdung luivai ah a kidel lele ua, Mauzuang agim chiengin anu angsung senan a kinei a, anu'n hawmthaw tah leh iittah in anawi a nesah zel hi. Tuazou chienga tomkhat khat iimu sah in Mauzuang ang khahlaw chiengin anu'n zong a bawlngaina bangin Mauzuang inn langa pei diingin a sawlta hi. Tuabanga kikhela pumpum a kikhen in Mauzuang inn langah ang kileta hi.Tua a umdan zousie uh Subingtal nu'n a dap-et a, ama tangin a ha gawt in ana thangpai mama hi. Tuami ni apat Subingtal nu'n Mauzuang nu thatheina diing lampi ang sui suita hi.
Mauzuang Nu Shina: Subingtal nu'n zong a pasal kungah Mauzuang leh a nu umdante aselam in agen genta a, Mauzuang nu atha sih leh ama zong innlanga nuakia mai diingin Mauzuang pa ang gita hi. Amaugel kihou dapin Mauzuang a nu kunga a haw diing ang dapzui tagel hi. Mauzuang leh anu luipieu a nuomtah a kimawl in, luidung luivai ah ang ki apmai ua, Mauzuang agil ang kiel chiengin anu'n a nawi pie in a anglum ah nuomtah in ang iimu sahta hi. Tualaitah in Subingtal leh a pasal kipan in Mauzuang nu aman pai ua, hakhe nuom nawnlou in innlangah ang peipita uhi. Subingtal nu'n zong taubeelpi khat ah tui hing suong in Mauzuang nu beelpi sungah ang koita hi. Koima panpi diing neilou in Mauzuang leh anu kikhela pumpum in a bawlthei pen uh a kika ka maita uhi. Mauzuang nu'n, "Bawi, ka shi chiengin kasa hing ne mawng mawng sinlen, ka gu ka taangte hoitah in kholkhawm inlen i huonsung ah hing vui in" achi hi.
Tui hing sa deudeu in Mauzuang nu hinna zong tuisa in aban banin ang tumtou hiei hiei ta hi. Mauzuang in, "Nu aw, tui in na heitan ang tum tai?" chi'n adong zel a, a nu'n zong, "Ka kephang chieng chieng hing tumta e" chi'n adawng hi. Mauzuang in anu pawtsan ngamlou lah hunkhe ngamlou in, "Nu aw, tui in na heitan ang tum tai?" chi'n adong zel hi. "Ka khup chieng chieng hing tumta e" chi'n Mauzuang nu'n adawng zel hi. Tomkhat zou in Mauzuang in, "Nu aw, tui in na heitan ang tum tai?" chi'n adong zel a, a nu'n, "Ka kawng chieng chieng hing tumta e" chi'n a dawng hi. Tomkhat zou in Mauzuang in, "Nu aw, tui in na heitan ang tum tai?" chi'n adong zel a, a nu'n, "Ka gil chieng chieng hing tumta e" chi'n a dawng hi. Tomkhat zou in Mauzuang in, "Nu aw, tui in na heitan ang tum tai?" chi'n adong zel a, a nu'n, "Ka awm chieng chieng hing tumta e" chi'n a dawng hi. Tomkhat zou in Mauzuang in, "Nu aw, tui in na heitan ang tum tai?" chi'n adong zel a, a nu'n, "Ka ngawng chieng chieng hing tumta e" chi'n a dawng hi. Tuazou in Mauzuang nu tui in tum in ashita hi. Mauzuang kapkap in a beidong mamata hi.
Mauzuang in zong anu chi bang bangin a nu sa ane sih a, a gu leh taangte law khat a kholkhawm in a huonsung auh a vuita hi. Hun sawtlou in a nu gu leh taangte khu theipi kung khatin ang pouta hi. Ang gata a, Mauzuang in a gilkiel chiengin theipi ava ne zel a, ahum in ahum a, agilva thei mama hi. Suningtal in zong tua theipi ga ava nezel a, hilezong ama nu kam ah theipi ga khu khalong in neeh theilou taah theilou in aum zel hi. Tuabanga Mauzuang gilkiel chienga a nu nawitui bang banga hum leh tui theipi ga aneeh apat ameelte ahing hoi kia paita hi. Tuachi'n Mauzuang khu a khosung ua nungah melhoipen leh duongching pen ang hita hi. Nikhat Kawl mangpa Mauzuangte khuo a ahing suohkhah leh Mauzuang khu meelhoi sa sengsengin ang kiteenpita a, Kawl mangpa leng innpi sungah nuomtah in ang khosata hi.
Mauzuang Tuisa Kibuoh: Hunte hing peizel in Subingtal nu'n Mauzuang nua kawm diingin achiel hi. Mauzuang zong nua kawm diingin ang hawta hi. Subingtal nu'n zong Mauzuang muda sengsengin tha theina diing lampi asui zing hi. Mauzuang nuakawm a ahaw laitah in ni khat Subingtal nu'n Subingtal tawh ki gulluh in Mauzuang tha theina diing lampi ang suita uhi. Subingtal nu'n Subingtal kungah, "Ka samsi tuonghawm ah hing khesuh vangin a tawm diingin kang sawl diinga, nang na top nuomlou diingin, Mauzuang topsah diing. Tuachienga tuisa buohkhum diing" chi'n Subingtal a thuhilta hi. Lungthu tungah tuisa ahing awmta ua, tui ang sou laitah in Subingtal nu'n zong a samsi khu tuongvang ah ang khesuhta hi. "Eh, ka samsi innnuoi ah khietsuo ing ee, Subingtal vatawmta vawi" achileh Subingtal utlou kinei in Subingtal nu'n zong, "Subingtal, bangzieha hichi sawlha nahiei? Na U Mauzuang bangin thu na mang sih diei, Mauzuang nangma thumang zaw, ka samsi hing vatop sah aw" chi'n Mauzuang samsi tawm diingin asawlta hi. Mauzuang zong thumang chitah innnuoi a samsi kie tawm diingin a peisuh paita hi. Thakhat lou in Subingtal nu hing dingtou pai in lungthu tunga tuisa kileh vapial nou haipum dimtah sawh in Mauzuang a buohkhumta hi. Mauzuang zong innnuoi ah kipeeh in shi diing ngah in aum hi. Subingtal leh anu'n kitheimaw bawl in a donta sih uhi.
Sa-ngate Nupa in Mauzuang Tawm: Tuazou sawtlou in Sa-ngate nupa in Mauzuangte innhang ah lam ahing zawt ua, Mauzuangte innnuoi a mikhat shi diing ngah a kipeeh amu chiengun ava enpha ua, a nau uh keem diingin Mauzuang khu ang lata ua, a kholang uah ang zawpita uhi. Hoitah a azen nua un Mauzuang zong ang damta a, meelhoi leh duongching tah ahing hikiata hi. Sa-ngate nau keem in aumta hi. Sum chiengin lungleeng in laa asa zel hi. A nu tawh a kipawllai hunte ngaisut zelin nop asahdante laa a phuo in, "Nidang in la Kawl mangpa zi'n ka um ee. Tunla tunla ngahsa nu nau kaching ee" chi'n la asazel hi.
Mauzuang Kitatkhietna: Nikhat a kho tangvalte uh gamvahte'n Mauzuang lasah ang zata ua, hoitah a ang ngai uleh Mauzuang in, "Nidang in la Kawl mangpa zi'n ka um ee. Tunla tunla ngahsa nu nau kaching ee" chi'n ang sata hi. Tangvalte'n zong a kho hausapa uh kungah hing gen in Mauzuang tatkhiet diingdan vai ang hawmta uhi.
Tuachi'n kho hausate leh sa-ngate nupa hing kihou in Mauzuang tatkhiet diingin ang ngenta uhi. "Mauzuang hing pekhie unlen sum tampi hing peva ung" achi ua, hilezong sa-nga nupate'n, "Sum chiling hing savan, zau in taitai tava ung" chi'n a utsih uhi. "Ahileh, siel hing peva ung" achi chiengun sa-ngate nupa'n, "Dachieng siel in mawww hing chivan, zau in taitai tava ung" chi'n a utsih uhi. "Ahileh, zam hing peva ung" achi chiengun sa-ngate nupa'n, "Dachieng zam dungdung chi'n hing ging van, zau in taitai tava ung" chi'n a utsih uhi. "Ahileh, dahtal hing peva ung" achi chiengun sa-ngate nupa'n, "Dachieng dahtal mongmong chi'n hing ging van, zau in taitai tava ung" chi'n a utsih uhi. A tawpawp in, "Ahileh, noute'n hing gen un, bang hing pie uleng na ut uoi?" chia adoj uleh, "Khiba khat tawh, zu eeh pota khat tawh, natang khil khat tawh, napkhem pota khat tawh hing pie ulechin Mauzuang na kilaah kiata diing uhi" achita uhi. A kho hausate zong hing kile in khosung pumpi ah zu eeh leh napkhem pota khat tuoh ang khonkhawm ua, natang khilkhat tawh hing puo in sa-ngate nupa ang pieh uleh sa-ngate'n zong Mauzuang ang pepai uhi. Tuazou in Mauzuang khu kho hausapa tapta tawh kiteengin nuomtah in a khosata ua, Subingtal te nuta suhkhah theilou in nuomtah in a khosata hi
Source: http://khaiminthangzoufolklores.blogspot.com/2008/05/muuzuang.html
No comments:
Post a Comment