Saturday, March 21, 2009

A tribute to JCA Founding Chairman, Pu Ngulzakhup Zou (1918-2009)

Elder (Upa) T. Ngulzakhup Zou, The founding Chairman of the Jou/Zou Christian Association (JCA) in 1954 February 20 was born in 1918 at Vungbuh village in Churachandpur District of Manipur State. He become a Christian in 1934. He is the second eldest son of Late Pu Ulzahau and was baptised by Pastor Lungpau in 1938. Looking for a better livelihood, he shifted to Tuaitengphai village in 1946 and erected Chapel in 1947. In 1947, he was metrimonized Pi Mandim by Pastor Nengthawn.

In 1954 February 20, Pu Ngulzakhup Zou was elected to be the first Chairman of the newly form Jou Christian Association at Daijang village. In 1956 February 9, he was given elder ordination, now he is recognised as the first ordained elder among the Zou people.



JCA Hing Pien Dan

Adieh in kum 1951, 52, 53 lai vel in Zougam kichi khu amiel in amiel a, koima lai tan guh (VI) tan sim zong ana um naisih hi. Mi khat leh ni ana um nanleh a thei kha nai sih hi. Tulai bang in chi-le-nam zong aki kan nai sih a, Pasian awi zong ana um sih hi. Kho ni kho thum vel in Pasian ana awi in Biehinn ana lam nanleh Convention gen ah ana um nalai uhi. Tuo hunlai in Zou nam hi diing zong koima ana ut sih a, Zoute chie ahing kihat chiengin khen khatte azum nalai ua, akhente alungthah uhi. Khum hunlai in namdangte khu innten louten lam leh sakhuo lam a sangtah in ana umta uhi. Laisimna lam ah skul zong ana nei siengta uhi. Zomite khu taw-le-lu zong theilou in a chi anam min na ngawn uh ana zumpi nalai uhi. Khum bang a Zoute a um lai un, Pu Nengkhogin, Pu Semkhopao, Pu Thawnghang leh Pu Kaizakhamte kho Manipur khopi, Phaipi, (tulai a Imphal ichi uah) ah laisim in ana um ua, amaute khu tan VII, IX bang ana hita uhi. Amaute’n Zogam leh amipite khawsahdante a et chiengun gamnuoi mite khosahdan bang mai in ana mu ua, ana pawna mama uhi. Tuochi’n amaute’n Zogam mipite kaikhawmna diing chi’n khawmpi abawl ua, Politics lam hileh alang khat lam a Christian nna zong ana huomsah uhi. Kum thum vel khum bang ana bawl lai un, khawmpi anei chieng un zubeel guh bang ana sum ua, tuohunlai in Khristian lam ah ana ki theikha zel sih a, politics lam ah zong anasep uh akilang dieh sih hi. Zubeel toh gam vaihawmna ana nei un thutah tahlatna ana nei sih uhi. Tam bang kawmkaal ah Pu Nengkhogin in Zou simpat A, AW, B, CH …. Ahing bawlkhie hi.

Tam bang ana bawl lai un, Pu Kamzakhup singtaang gam Mawngawn khuo ah ana um nalai a, Simte Christian Association ah member khat in ana pang a, JCA Founder Secretary ana hi hi. Ama’n Zou leh Simte kigawm diing vai asai lai in kimel thei tuona diing in Khawmpi khat Singngat ah neivai chie thutut ahing bawl leh memberte lah a mikhat in ana panpi a, Zoukuol lam a khawmpi khat I bawllou a, ei Simte kuollam a I bawl uleh I lawmte’n hing zop sih uleh ei guoh in bangma I saidoh sih diing uhi chi ahing genleh Secretary pa’n “Tuo lungthu a napsiehte’n bang athei diing uai mah, I thu thu ahi sih diing uah” chi’n thutawp abawlta hi.

Khumi thu Pu Kamzakhupo in a zatah chieng in committena mun apat apawtdoh ngal a, ama’n zong bang chileh Zoukuol ah Zou Christian Association chi adding thei diei chi’n lung ageelgeel ta mai hi. Khumin ama khu singtaang gam Mawngawn khuo apat phaigam a Daijang khuo ah 1951 in ahing pensuhta hi. Khumhun lai in Zogam ah Biehinn mun li vel ah ana um a, a un in Convention nuoi ngen ahinalai hi. Zou khosuon ah khuo 66 vel a um a, unau Conventionte opkhum in kho li ah Biehinn ana um giep a, lungkham ahuoi mama hi. Bang chileh Zogam a Khristian adingdoh in Khrist in gam anei diei chi khu a lunggimpi pen ahihi. Tuoleh Pu Thongzakhup toh nasatah a angaituo lai un 1952 kum in Tuoitengphai khuo ah Upate toh khatvei committee ana nei ua, tuonah bangma thupuohna abawl theisih uhi. Pu Thawngzakhup leh Pu Kamzakhup te khu loulai ah aki hou zing zing tamai uhi. Tuobang a loukai diing donlou hiel a niteng a ahoulim ukhu 1953 kum in zong sunzom toupeh nalai uhi. Khum kum in Tuoitengphai khote’n mau ngen in Assembly hattuom ana zom uhi. Chi-le-nam ki daidanna zieh ma in koima’n zong nou Assembly nazop uh achi dieh sih a, Convention ma in ana enkoltou den hi. Hun tomkhat zou in Pu Kamzakhupo leh Pu Thawngzakhupte loulai a loukai lai hing kihoulim tou zeel in tam bang thupuohna ni khat ahing neita uhi.

Tu’n Tuoitengphai te’n haithah hing lawm unlen Daijang, Bohlui, Khienglam tam teng hing chiel ulen khun ah committee khat nei vai in alem leh khawmpina diing vaiguon bawl ngal vai chi’n thutanna ahing neita uhi.

Tuoitengphaite’n haitha ahing bawl ngei ua, Bohlui leh Khienglam ahing pei sih uhi. Tuomun ah Daijang leh Tuoitengphaite ahing kihoulim ua, Pu Thawngzakhup leh Pu Kamzakhup in “Khawmpi inei diing uhi” ahi ua, hinanleh Pu Ngulzakhup in bangma gen ana nei sih hi.Ngaidan sawttah akikuip nuo un Pu Dongzagin in tam bang in a geen hi, “Convention boycott in Assembly in hing lasih taleh, ei ngen in ding thei sih lei, Convention belsawm kia in hing ngai nawnta sih uleh, nuo sawnmaw, ma sawnmaw in um giep vai, sawltah khat Pastor khat nei zong lah hilou hai a” chi’a thu ahing gen chiengin, a ut simsim khenkhatte zong alungkesahta hi. Tuobep in kikhendan khat ahing bawlta uhi.

Atawpzaw in biehinn mai ah Pu Thawnghang leh Pu Kamzakhup akihoukia ua, program khat bawl in Jou Christian Association chi’n khawmpi khat bawl I bawl diing uhi chi’n Pu Kamzakhup in Pu Thawnghang kung a ahing gen chieng in Pu Thawnghang in hamsa asa sim mama hi. Tuobang a akihoulim lai un tam anei a bang in thu ahing kivaihata uhi. “Phai lam na tun suh chiengin Pu Semkhopao leh Pu Kaizakham toh hing kimutuo un, JCA min a ki vai puohna diing constitution hing bawl unlen, tuozou chienga JCA a min a khawmpi khat bawl” diing in akivaihata uhi. Tuobang in amaute’n zong thupha sese lou in constitution ahing bawl ua, ahingzawtah chieng un Khawmpi vaiguon February 20, 1954 adiing in ahing bawlta uhi. Tuochi’n February 20, 1954 Kiginni in JCA puon khietna Daijang khuo ah ahing neita uhi. Tuonah Pu Thawnghang, Pu Kaizakham leh Pu Semkhopao lamkai in mi 300 vel apeikhawm ua, member a telkhiet a umte’n JCA kipuihuoina dan a vai hawm diing in suoi abawl uhi.

Tuoleh Pu Semkhopao Editor hina nuoi ah ZOUGAM THUSUO First issue March 1954 in tam bang in ana suo uhi.

Tami kum a lamkaite:

Upa T. Ngulzakhup - Chairman
Pu T. Kamzakhup - Secretary
Upa Thawnzakhup - Treasurer

Tami kum mama in pawlpi a diinga poimaw pen a ana thei ziehun Zou Khristian Labu Pu Khaizakham leh Pu Thawnghang in ana letkhie ua, ana sunkhe ngal uhi. Tam anei a bang in mi tawmngaite’n asutna diing ana tuoh uhi:

Read more

Source:

.::. All my articles can be view here: MELTED HEARTS .::.

Reblog this post [with Zemanta]

4 comments:

  1. 1918: Vungbuh ah pieng
    1928: Aina ah pem
    1929: Singkeu ah
    1934: Tapidaw suo
    1938: Baptised
    1946: TTphai ah
    1947: Biehin lam, Ji nei
    1954: JCA Chairman kai
    1956: Upa Ordain
    1960: SNgkot ah
    1989: Aji Mandim si
    2009: Muolliam
    Atapa khat Rev. Kamkhosoi in Zou Synod ah Manggamnna sem

    ReplyDelete
  2. Pu Ngulzakhup muolliemna tungah i sunna uh i phuong uhhi.

    Tam bang a mi vision nei masa JCA Founder Chairman ahina i zatat u'a, tuachiin i Zana lienpi toh i vaihlah uhhi.
    ZOD Chairman

    ReplyDelete
  3. Miluiten hing muolliem san chiengin aman phatdan uh gel doh in um jel. Tam bang a machieng khankhuo ding na khuol a pan ana la Pu Ngulzakhup tungah bawl thei bangma nei nawn sih hang, ahin Jana Salaam ipie ahi.

    Today your earthly live may be vanished, but your name and spirit is still and will be alive now and forever in the annals of the Zou history.

    ReplyDelete
  4. I Pu uh (Late) Upa Ngulzakhup tangthu kasim chiengin Zou vontawite a diinga a nasepnate thupi kasa a, i nampi founding fathers lah a khat in kakoi hi. Ama'n hing beisanta lezong a lagacy khu a hing zing diing hi. Asep-abawl sate hoitah in interview kibawl naven maw? Amaute ahileh ei a diinga tangthu bawltu (history maker/creator) ahi ua, thu-le-laa tampi doh thei diingte ahi uhi. Tua adam nalaite zong hoitah a interview bawl a amau first hand experience neite apat thu-le-laa ikan leh chiemte mengmeng diing uh ahi hi.

    Laisiengthou St. John 12:24 a "Verily, verily, I say unto you, Except a corn of wheat fall into the ground and die, it abideth alone: but if it die, it bringeth forth much fruit" achi bangin Zogam haichite ang shi chieng un aga tampi ang meng diingin i lam-en uhi. Atawpna ah (Late) Upa Ngulzakhup in lagacy hoitah nuasie a hing beisan ahita a, nang leh ke'n bang lagacy tawh i nampi i beisan diei?

    A innkuonpite leh tanau-lainate zousie a diingin i thumna, i lainatna leh i henepna iphuong uhi. RIP

    ReplyDelete