Tuesday, August 07, 2007

Corporal Punishment

Corporal Punishment tawh kisai leitung mun tuam tuam sanginn (University) thupi tah tah aten jong kum tampi sung research ana bawl bawl tham uh hi.Amau umna gam leh gamdang background tawh kituah in asil mukhiet/theikhiet leh ngaidante aphuongdoh jel uh hi.

Keima lungmawl mimal ngaidan injong Corporal Punishment pen a hun tan leh kilawm tanin bawl thei ding hilei (I lawite khat gendan in aval kha pai pai hi, dih kasa mama hi)hoipen ding hinapi'n sil hamsa khat asuoh hi.Kum 8 val sangsie kenjong kana semkha hi.Ka khonua ngaituo leh val kaki sahna jong atam mama hi.

Asim man/simnuom na umkhah uleh chi'n website khat Corporal Punishment tawh kisai David Benatar, Philosophy Dept., University of Cape Town, South Africa in agiel khat um hi.Tua ahileh www.corpun.com/benatar.htm ahi.

Xavier Nengkhanlam
-------------------------------

Na laigelte uh Corporal punishment toh kisai kana sim sim a hoi kasa thei mama hi.Tua leh neulai thu leh social work bawldan leh punishment style tuam tuam te bang ka sim in inn lang ahing gel sah mai hi,inn lam ngainat na ka nei deu deu hi.

Tuni dated 6 August 2007 ni in zong Lucknow ah sangsia khat in a sangnaupang class VI te pasal khat avua in vua lup thaw hi.Tammi pa vang murder case a bawl ahi in tunitah lang ma in police in manthei vang lah uhi. Ei lang a zong thil tung thei khat ahi.

Na laigel te uh kasim in lunggel sang tah ka nei law hi,ei lam a zong tulai in masang sang in school-dropout tam zaw in kathei hi. Tam pen corporal punishment zia ade aw,bang ka chi nuam a nanleh parent education culture leh environment zia ahi zaw de aw bang ka chi zel hi.Inn lang i et chiang National open school a exam bawl tam hi.Tam in class ten leh XII pass hing tamsah hi.Hinanleh ka gen ut pen education lam ah ike niam ei ahi lou leh akhangtou ihi ei..?

Tam punishment pen leh student deal dan ding a solution hoitah sui a inn lam a ei zou school deu teng(Zou tamna deu) Grace Academy Tuibuang,Chinkham Modern school Zou colony, tua leh Singngat standard high school,St Joseph Singngat ban ah ih mission school teng be ah neu khat advice ichi dia guidance pethei lei dei um kasa hi.

Muamuan
-----------------------------

Gam khangtousa a sangnaupangte ki etkol dante leh leitung mun tuam tuam sangsie leh sangnaupang kal thu pansan in Corporal Punishment ahoi dan leh ahoi loudan gen ding chilei agam dinmun leh agamsung mite culture ban ah a political background leh akhua injong thu pawtham dingin gintat huai hi. Ahin ei Manipur, adiahin eimite umna District sung tawh kisai i etkia leh ahoina kuam kuam jong aum thei hun um leh kilawm in akilang hi.

I theikhahna sanginn pansa na khangkhie, mun tuam tuam a officer hita, sepna hoi tah tah private ajong sem adimpi'm umjel hi.Tuate Punishment ngalou khatjong umding in gintat huoilou hi. Tuachiang leh ineu laia Corporal Punishment tawh hingna gawtte ma kithei sawt deu leh ki zatat zaw abahna jong um kawi kawi hi.Hun tawmzaw ah hing na gawtlou keei te sangin hing na gawtte ma'n hing itt,hing khotuo jaw adiei aw chi-in umthei hi.

Manipuri ham thei hamsa kana sakhop mai hi.Siha laimal taw bangin kana geel hi.Kadamsung thei zou ngei dingin kana kigingta sih hi.Class I,II,III leh IV kasim kumkim tan ah jong ka thei thei mawng sih hi. Nidang Mission school kailai, exam aki nei ding chieng leh sangsie te'n exam a hing peiding important chi-in a question leh answer teng ma ki byheart den hi.Tuoleh exam ding chiengin Half yearly leh Final exam ahilou ngal leh monthly leh test exam te pen i test exam paper ding eima leh eima kipuoh ahi manin adiahin keia dinga unfair means bawlthei nadingin lem kana sa mama hi.

Manipuri exam ding chiengin a question abul a patsa atawptan hing kidong dingteng sangsie te in hing hilkhin ahi manun a answer lah kisim/ki byheart thei tuonlou ahi manin bawldan tuom khatin ka bawljing hi. Exam paper ei kitawi dingte inn a table ah pha in, atungah laidal kang khat tawh thuapin tua laidal ah pencil tawh question answer dawn ding teng a answer number munding tawh kituoh in nahdeu in kithai hi.Kigiel vom liemluom sam hi.Nanleh anei a exam paper dingpen ah avom bangma kilang lou a, nanleh kuoh neinai hi.Tuomi laidal puo in exam chieng leh tuo akuohte izui leh abawn a answer theipa kisuoh maidan ana hidan hi.

Lawite bangin hing eng thei mama, eima theina tawh kigiel ding sa uh,hing copy nuom mama uh.Munpi khuo pansa school hing kaite'n kawmla hau ahi manun ka copy sah chiengin recess hun ah kawmla kaneh senglou kana neilaw gige hi.Khatvei vei ka Manipuri sangsiepa jong ka pejel a, aki pah mama hi.Mark jong hing tampieh deu hi-in kathei hi.Exam result ahing suoh chieng leh Manipuri ah mark kamu hoi pen jing hi.Asim theiloupa mark muding in kidang mama hi.

Sangsie tenjong Manipuri dictation leh simdan kathei lou manin hing gawt mun mama hi.Nanleh exam chienga mark tam kamu jieh athei zou sih uhi.Hing emdap jel napi un lawidangte exam guh bang bang style zanglou kahi manin ka lawite leh sangsie te ading in Mystery khat asuoh hi.Nanleh Half yearly leh Final ah vang ka fail jing hi.Lamdang asa thei mama uhi.

Class IV kasim kum in gawtna ka thuoh thuoh nalai a, ka gentheipi mama hi.Ahin tuo Class pen keia dingin Manipuri lai tawh kisai in kihenna Class (Transition Class) asuoh hi.Gawtna zau jiahin subject dangte sang phiel phiel in kaha sim jiehin leh Manipuri Ojate a inn uah kava dawh tanghiel chieng leh Manipuri gielthei/simtheipa kasuoh mai hi.Tulai a Mayekte hilou!!!!!

Tuojiehin hing ki gawtlou hileh simthei nailou maithei kana hidan hi. Gawtna ichi jong aphattuompi ding mi um, gawtna jiaha siatlaw thei jong umtham jel ana hidan hi. Kinuai gawp phiel a kigawt sangma in kammal tawh kithuhilna leh ki taihilna tamzaw leh ahoijawh nading jong mun awng tampi umding in gintat ahuoi hi. Exam laia singkung tunga tuong kawma laisim chivel kathanopna khat ahi.Ka gatkha ka Headmaster pan ahing muchiengin "Lam, are you going to pass your exam on the tree?" ang chi chiengin bangdang gen ngaise lou in kakum suh pai pai hi.

Xavier Nengkhanlam
------------------------------------

Corporal punishment tawh kisai in kei zong ka ngaidan hing kum vang. A taangpi’n I forum tan tan zang theite’n edicational background themkhat tei beeh inei chiet ua, I experience-te uh zong a tuom chiet hi.

Kei zong High school lai in tua bangte kana thuoh tamsim mama hi. Adiehin, Manipuri leh Hindi ahipen hi. Hindi class/period pen ‘Crying period’ kana chi hiel uhi. Ka sangsye pa uh ang lut chiengin koute pen ka diip ka tai uh go lumle a banga, ang nui sim hiuhiau chieng bangin ka china diing uh kathei sih uhi. A period masa lang pen laihilna in a zang thei zel a, lai ang hil zou chiengin Homework leh memorize diinga ang piehte etna leh dohna ang nei zel hi. Phaan tunga din hun lah um ei, I keng langkhat khai kawm a din hun lah um ei, I khut leh tangai te huoltai zingzeng in ang nuasie tuuh hi. Ki mongkong taluo ahimanin Class IX tun meng menga Hindi leh Manipuri drop diing ka ngahla mama mai hi.

Corporal punishment pen i culture abangta hi. Tami vai ah punishment kipiehdan - displine sawmna tawh kipie maw ahilouleh abuse sawm him him chite, athei huoi mama hi. Sangsye khenkhat in deisahna tahtah tawh ang punish ua, khenkhatte’n ahileh ang abuse veve uhi. A taangpi thu a gen in deisahna zieha gawtna leh mudana zieh a gawtna aum in kathei hi. Ka chinopna ah punishment te pen i iitna tawh kituoh a pieh diingin a deihuoi hi. I hitheitan (full potential) i zah nua a ithei thei vevaw sih leh i assignment pen ei tawh kituohlou ahi thei a, special class ahiei intensive class laah ahoi diing a, hilezong thei napia i ngaisahlou (neglect) zieh a i fail leh vang gawtna hoitah in zui leh a kilawm la sih diing hi. A taangpi’n US ah corporal punishment chi gen thada aggressive tahin koima’n koima abawl thei in katheisih hi. Child abuse, child molestation chite case atam a, a pilvang mama uhi.

Tualeh, ei lama siemsinna huong (learning environment) zong etphat huoi mama hi. Wesrtern leh gam khangtousa gamte ah teacher student ratio pen ahoi mama hi. 1:9 chi vel ahia, sangsye te'n sangnaupangte a thuzaw zou mama uhi. Ei langah sangsyete'n sangnaupangte a thazaw zou mama leuleu uhi. Eilang ah pen student atam theipen leh sangsye atawm theipen idei abang hi. Sangnaupang tam taluo ahi ziehin sangsyete'n avil zou sih ua, a phan nualanga toute penin kimawlna'n azang ua, buoina apiengthei zel hi. I school te uh commercialized sengin uhi. Tualeh, quality oriented sangin quantity oriented or profit oriented a hisim mawh hi. Siemsinna huong a poimaw khat a kathei ahileh class room sung leh apulam a siemsinna ahia, gelthaw (theory) leh septhaw (practical) system in zong naahpitah in thunei in kathei hi. Eilam siemsinna leh lecture type or sermon type (one to many) ipeipi ua, sharing leh one-to-one i bawltam sih ua, tuapen ah sangnaupang te theidan a kibang thei sih hi.

Siemsinna huong kilawphuoi (Interactive learning environment) pen zong apoimaw mama khat in kathei hi. Etsahna, naupang kum 0-10 te bang milim hoi tahtah leh asim utawh kituoh in alim um leh lunglutna, theina leh chiemte theina a khangsah mama diing abang hi. Milim khat zong um meelou a asim a simthaw zieng mai diingte pen High school naupangte a diingin a kilawphuoi kholsih diing hi.

Abanah, ahilou lama hilna leh ahilam a hilna in zong naupangte khankhietna diingin mun poimaw aluo mama diing hi. Etsahna diingin, "Na lai nathei louleh kang zep diing" chi sangin "Na lai nathei leh reward kang pieh diing" chilei naupangte a thanuom/lunglut zaw de aw chi bang ngaidan kanei hi. I khankhetna pen ahileh zauna ahiei gawt diing zauna ngentang in a kidim a, tuapen ada huoi mama hi. Thapiehna (encouragement/motivation) sangin giihna (warning) huonga khangkhie itamzaw diing hi. Tuapen productive sangin counter productive hizaw in kathei hi.

Tambang learning environment a khang khie ihi ziehun I lungsimte uh akhauta a, corporal punishment chilou teel diing um tadi lou abang hi. Ahivangin a hengval aum a, tuate pen hoitaha ngaisut diing ahoi hi. I system (learning environment) uh ihen thei chiengun corporal pusnishment pen kisam khawl nawnlou diing abang hi. Hilezong, naupangte theina, thei theidan, lungsim puohdan leh sil khat phot phot a respond dan uh kibanglou ahiziehin corporal punishment a panmun diingtah a pansah apoimaw veve hi. Hilthaw a theithei aum a, zep thaw a theithei aum a, hil a zong hiltheilou, zep a zong theithei tuonlou um ahiziehin ang khankhietna innsung uh poimawpen ahidan theithei in aum hi.

Khai Minthang


Source: ZouWorkshop

No comments:

Post a Comment