Wednesday, August 08, 2007

LIA/TG, NU/PA, PI/PU, SIA

Leitung ah ngeinazatdan atuamtuam kineiciat hi. Tawm ta kibang in, a hizong in kibangkimlo hi. Tua ahihman in hihtua minam, hihtuagammi te ci-in zongkikhen theipah hi.

Mi kempeuh in inuntaksungin pilna, siamna atuamtuam kideihtek inzongkizong ciat hi. A hizong in kuamahin ngahkimlo
hi.

Dr, PhD, M......

Hih minmai/nung ah akoihnuamlo kuamah omlo hi. A deihlo kuamahomlo hi. Pilna siamna i deihman in i neutung akipan sangkah inlai isimciat hi. A hihhang in nuntak haksakman in pawlkhat in zomsuakzolo hi, pawlkhat pumpicidamlo, pawlkhat .... cihbang a tuamtuam hang in a kipelh tampitak om hi.

(Pi, pu, pa, ... cihthu Taang Zomi in honggenkhin. )

Tg/Lia

Mihing khat aa ding in leitung ah nuntak anuampenhun ahihleh Taangval/nungak laai hi ci-in mitampi in genciat hi. Tua mahbang in Taangval cihpen anopdan pen tua hi cih amal aa gentheihlianding omlo ahiphial zong in nuamngiat mawk hi. Hong awhding omlo lawm leh gual te tawh khawlkhawm, nuiciam lel khawm in koimun koigam ah a hizong in,tangzangmahmah leklek in, zongnuammahmah hi. Khangnolai, omdan, khawldannuam, mailam ahbangthupiangcih lungngaihna neilo (theikhollo ) cihhonghimawk hi.

Nu/pa

Nu leh pa i cihkammal in thuthuk in manpha hi, zi/pasal neisa khat leh aneinailokhat alungsimpuakdan kibangngeiloding hi. Pasal/numei in zi/pasal neicihpen ngaihsutna picing hi. Banghang hiamcih leh pasalkhat in zi aneima in neisa, lamsa sumlehpai ahihkei leh zonglungsim picing, kikhualna hihtenglak ah khatpenpen anei angahkhitciang, kithoikhol, kigingkhol khitciang in ZI neiding in hongkithawi in ZI hongnei pan hi. Zi leh ta vaakding dinmun ah om ahihman in Pa/num kici hi. Kum 25 nausuak/nei, kum 30 lokuan nasem, kum 40 vanzuak, sumbawl cihbangdanin na hongsem hi.

Pi/PU

Mi hingkhat nuntakhunsung ah, pi/pu cihdinmunpen gualzawhnalam hita hi. Banghang hiamcih leh asinkhak, atuahkhakte uhlehasiamnate uhpen akum uhtamtektek, khangtotektek hi. Na semsilbawldingteng leh adang nasemteng khempeuh semtheih uh hi. U ham( khang ham ) haksatna khempeuh kantankhin dinmun cihhonghi aa, tua ahihman in pi/pu cihdinmunpen mikhempeuh inngahkiimlo hi. Kum 60 tua ( atung a ) nasemkhempeuh semthei hi.

ZONET sungbang ah PU/PI cihzahdongding in Upa/ ham omin ka umkei hi. ( Mi kathei tawmlai zonghi ding hi.) Pu/pi, Sia khawng ikici ngamngam theimawk hi.

Kawlgamsung

Kawlgamsung ah zi/pasalneinailopen pasal ahihleh " Moung " numei ahihleh " MAH " ci-in kizang hi. Nupi/ Papi sa te U/Daw ci-in kizang hi. A hihhang in U/DAW bangmun ah bangcikizatcih tawmkhat ensuk, kikumsuk ni.

A kumtawmmahmah taleh kumpi nasemkhat ahihnakleh pasal pen " U " kici aa, numei pen " DAW " kici hi. Banghang hiamcihleh kumpi in mimuanhuai, mipicing khat in mu ahihman in ama nasemding insang hi. Tua ahihman in Moung, Mah te zangsaknawnlo hi, muanhuaisa ahihman hi.

SIA

Sia cihkammal in adiakdiak in sangsia, biaknasia( thu hilhsai ) panmunletna neilo, izahtakdeuhte sia kici hi. A hizong in ahoihlolam ahzongkizangthei mawk hi. Sia cih hihlaimal sung ah akhu a, aleng heuhiaukhat omthei sese hi. Kawlgam lambangzinsukleng mawtaw, gunkuang tungkhawngpan i tuahphet in Sia, sia, .... koi navan kenhongpuaksakning, ci-in sia hongcihkawmkawm leh ivanpuakhongsut hi. I vanhongdeihgawhman in sia hongcihi aa, ipil vangkeileh sia hongcipa/nu in hongpeimangding hi. Tua ahihman in mikhempeuh sia cihdingleh zatding in kilawmkasa kei hi.

Pi, pu, pa,...... cihtepen kiphatsakna, kizaneihsakna cihbangmawkmawk hilo in amunleh amakumtawh kituak a izat theihding thupi hi. Hih tepen zaa(position) kimawkpiaktheilo aa, amadinmuntawh kituak aa isap, ilawhtheiding thupi kasa hi.

I theihngeinai lohkhatpen sanggam cihdingzong hoihkasa mahmah hi. Banghanghiam cihleh sanggamcihkammal in gamgineilo, ciangtan neilo hi. Zomi sungah nasanggam, pawlpisungpan nasanggampa uh ...... cihbangdan hi aa, ahoihpen laimal, kammal ahi hi.
-------------------------

Thawthawn
(tawm vei )
Malaysia.
thawthawn@yahoo.com

No comments:

Post a Comment