Tuesday, November 18, 2008

ZSF panlakna nungthuap ding ahi

Khantouhna ahi diam ah, ahihkeileh khantouhlouh ziak leh chihmoh ziak ahizaw diam ah, kum tam kuamtak paita apat khosakna hoihzaw deuhte’n siamsinna toh kisai in khopi lam ngen i naih uhi. I gam a college hoihtak, kingaknatham ching a omlouh ziak a gamdang a siamsin dia i kisawlkhiaknate uh i kichihmuh ua, neih leh neihlouh genlou in khopi a lehkha zil di’n i kisawlkhe zungzung uhi. Tuchiang in India khopi teng phial ah lehkhazil i om seuhsouh ua, himahleh, a tamzaw thamte nu-le-pa’n inn apat kha teng a sum a khak uh ahi.

Mi tamtak in leng hiai tungtang ngai poimoh in i sum kikhakkhiakte uh tampi petmah pha, i innsung, khotang leh gam a dia khantouhna ding sum teng siamsinte vakna dia bei ahihdan tangkoupih sek uhi. Hiai tungtang tangkoupihte’n i gam hauhsakna teng a luangmang veklouhna dia innmun pansan a siamsin theihna college hoihtak poimoh ihihdan uh gen sek uhi. Thudik ahi a, mundang, gamdang naih ngailou dia college hoihtak poimoh mah ihi uhi. Alehlam ah, siamsinna toh kisai a college hoihtak chauh mah poimoh i hidiam chihna chiang om hi.

Hamphathuaitak mai in Lamka ah high school leh higher secondary school hoihtaktak, Manipur a dia leng tallang ban bangzah hiam i nei uhi. Hiai bang high school leh higher secondary school-te ziak in school kaina di’n bel mundang, gamdang naih ngai i sa kei ua, naih leng a ngai kei him ahi. Himahleh, vangtahhuaitak in hiai bang school hoih i chihte private school ngen ahi uhi. Private school i chih chiang in kuapeuh in i thei ua, admission fee, tuition fee, lehkhabu man, uniform man, a vangkim a bangbang hiam omlai…a poimoh ngaihte’n neih leh neihlouh genlou in tate school hoih ah kaisak zou mahleh tamtakte’n bangchituk a poimoh ngaih in neih leh neihlouh genkei mahleh school hoih, private school a tate kaisak zou tuanlou uhi. School ginachiahlou apat khangkhia naupangte sang in private school hoihtak a khangkhiate’n, a tangpi thu gen in, maban a sepna leh nekzonna hoihtak a neih ding uh baihlamzaw hi. Himahleh, private school hoihtak apat khangkhia naupangte a ding in leng tuchiang in sepna, nekzonna hoihtak neih ding thu baih ahikei a, huchi hitaleh, school ginachiahlou apat khangkhia naupangte bang suak ding. Hiai bang dinmun ah senna leng omlou hial ahihlouhtawp a private school-te tuk a senna sang hial hilou, school hoihtak i poimoh petmah uhi.

Saulou chik, tua i gen teng apat leng government high school leh higher secondary school hoihtak poimoh mahmah i hihdan uh a chiang hi. Govt. high school leh higher secondary school neilou i hikei ua, himahleh, gensau ngailou in a dinmun kuapeuh in i thei chiat uhi. I gam ua govt. school-te ah semtu/sinsaktute mahni sepna mun a omlou ahihlkeileh, midang semsak chih a kithang mahmah a, huchibang a hihte leng khotang a dia mi zattheih pawl, mi phatuamngai, mi tallang, mi’n a zahtak theih chiang bang hi ut mahmah uhi. Hiaite banah, a school himhim leng a min chauh a om, a school building, inn omlou, a omsunte leng puahlouh a a om ziak ua zattak ding hilou bang tamtak omlai hi. Fund omlou, staff kidaihlou, etc.etc. i poimoh mahmah uh govt school-te i gam ua a hoihlouh ziak tamtak a omlai ding hi. Bangteng hileh, a omlou omsak ding sang in a omsa puah ding kichi baihlamzaw himhim ding in i ngaihsun hi. Huai ziak in, Zomi Students’ Federation (ZSF) in kum nawn, 2009 apat, a masapen a dia Thanlon Sub. Division sung Thanlon Govt. High School leh Mualnuam a om Tualkhohau Govt. High School banah Singngat Sub. Division sung a Singngat Govt. High School leh Tuining Govt. High School a puah sawm uh kipahpihhuai mahmah hi. Khatvei thu a govt. school tengteng puah sawm a zohlouh sang a tua ZSF in school 4 puah masak a, huai zoh chiang a a ban ban puah a sawm pen a lohchin ding gintakhuaizaw hi. Sum senna tawm ding, school hoih a kaizouloute school hoih a kaizouta ding chihte i ngaihsut chiang in kipahhuai petmah a, huai gentaklouh, kaina ding school nei ngeilou himhimte’n school hoihtak bang maban a neithei ding chih i ngaihsut chiang in ZSF a hong lohchin i deihsak petmah a, a lohchinna ding ua kuapeuh in thuman a nungthuap tuak ahi.

Source: http://zogam.com/index.php?option=com_content&task=view&id=4926&ac=0&Itemid=2

No comments:

Post a Comment